[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ponadto dostał się do niewoli król francuski Jan II Dobry (1350-64).Wg układu pokojowego, zawartego w 1360 r.w Calais, Francja miała zapłacić Anglii wielki okup, w zamian Edward III rezygnował z tronu francuskiego.francuskiego.Królowie obu państw nie dotrzymali jednak podjętych zobowiązań i w 1369 r., gdy we Francji panował Karol V Mądry (1364-1380), działania wojenne zostały wznowione.Tym razem Francuzi byli lepiej przygotowani i mimo, że nie dochodziło do większych starć, powoli odzyskiwali terytorium, wcześniej zajęte przez wojska angielskie.W 1389 r.zawarty został rozejm przez nowych władców, a to króla francuskiego Karola VI (1380-1422) i angielskiego Ryszarda II (1377-99).W czasie stuletniej wojny po raz pierwszy w Europie zastosowana została artyleria, zapożyczona na Wschodzie.Pierwsi użyli jej Anglicy, natomiast Francuzi pierwsi utworzyli stałą armię.Wszystko to kosztowało i spowodowało wprowadzenie nowych podatków pogłównego w obu krajach, a we Francji dodatkowo podatku od soli.Były one powodem szeregu buntów oraz powstań miejskich i chłopskich, głównie we Francji.Ponadto przewlekła wojna miała swój wpływ na ukształtowanie się nowych form sprawowania władzy.W Anglii narodził się dwuizbowy parlament, a we Francji instytucja Stanów Generalnych, jako przedstawicielstwa stanowego ludności kraju.W 1415 r.Anglicy, wykorzystując wewnętrzne zatargi książąt francuskich, wylądowali ponownie w Normandii, po czym w bitwie pod Azincourt Francuzi doznali sromotnego pogromu, tracąc 10 tys.rycerskiej szlachty.W zawartym, w następstwie tej klęski, układzie pokojowym w Troyes, Francja została rozczłonkowana na księstwa i podporządkowana Anglii.Jedynie na niewielkim terytorium nad Loarą i wokół Orleanu tlił się francuski opór.Dziewica Orleańska.W 1429 r.na zamku następcy tronu, Karola, zjawiła się 17-letnia wiejska dziewczyna, Joanna d’Arc, oświadczając, że miała widzenie św.Mikołaja, patrona Francji, i innych świętych, którzy nakazali jej przepędzić Anglików z Francji.Delfin przydzielił jej wielotysięczną armię, którą poprowadziła do walki z Anglikami, przebrana w zbroję rycerską i z własnym białym sztandarem z wizerunkiem Boga i lilią.Entuzjazm Joanny udzielił się wojskom francuskim, faktycznie odbiły one, oblężony przez Anglików, Orlean oraz zajęły Raims, kontrolowany przez Burgundczyków, sprzymierzonych z Anglikami.W tamtejszej katedrze królewskiej nastąpiła koronacja Karola VII (1429-1461).Od tego czasu kolejne miasta i enklawy Francji zaczęły wyzwalać się spod okupacji angielskiej.Lecz Joanna d’Arc, uwięziona przez Burgundczyków, dostała się do angielskiej niewoli i wyrokiem sądu Inkwizycji kościelnej została, jako heretyczka i czarownica, spalona na stosie na targu rybnym w Rouen na oczach tłumu gawiedzi.Przy czym król Karol VII nie poczynił żadnych starań, by ją uwolnić.W trakcie kilkuletniego rozejmu, zawartego w 1444 r., Francja dźwignęła się z ruin wojennych, zreformowana została jej armia, zmniejszone obciążenia podatkowe, zlikwidowano zbrojne bandy rabusiów, a król Karol VII Walezy podporządkował sobie zbuntowane księstwa.W 1451 r.Anglicy wyparci zostali z ostatnich terenów zajmowanych we Francji (z wyjątkiem miasta Calais, które utrzymali do 1558 r.).W 1453 r.wreszcie stuletnia wojna pomiędzy Anglią i Francja została zakończona, choć nie został zawarty żaden traktat pokojowy, a królowie angielscy długo jeszcze nosili tytuł królów francuskich.Burgundia, Szwajcaria.Znaczącą rolę w wojnie odegrało Księstwo Burgundii, będące lennem francuskim, a zajmujące w połowie XIV w.terytorium na płd.-wschód od Paryża przy granicy z Rzeszą Niemiecką.Z początkiem XV w.księstwo powiększyło się, dzięki spadkom i zakupom, o tereny Luksemburga, Flandrii i Brabancji, to jest późniejsze Niderlandy, które z kolei były lennami niemieckimi.Odtąd książęta burgundzcy znaleźli się wśród najbogatszych ludzi, a ich wystawny dwór i rządy stały się wzorcem dla władców absolutnych Europy.W wojnie stuletniej Burgundia współdziałała z Anglią przeciwko Francji.W ugodzie pokojowej z królem francuskim Karolem VII w 1435 r.w Arras, Burgundia uwolniła się od zależności lennej od Francji.Zaś w wyniku koneksji dynastycznych Niderlandy i wschodnia część Księstwa Burgundzkiego stały się po 1477 r.domeną niemieckich Habsburgów, co stało się potem zarzewiem długoletnich konfliktów francusko-habsburgskich.Na początku XIII w.Habsburgowie niemieccy próbowali także podporządkować sobie liczne drobne państewka w Alpach Szwajcarskich, które rozdzielały habsburgskie terytoria Dolnej Nadrenii z Tyrolem.Skuteczny opór stawili im chłopi, którzy w kilku powstaniach, pod wodzą Wilhelma Tella, wywalczyli w 1291 r.powstanie Konfederacji Szwajcarskiej, niezależnej od Rzeszy niemieckiej.W 1513 r.Konfederacja przekształciła się w niepodległe państwo republikańskie Związek Szwajcarski.Zasłynęło ono wkrótce z bitnej zaciężnej piechoty “do wynajęcia”, uzbrojonej w halabardy, miecze i rusznice.Polska Jagiellonów (1386-1572)Po renesansie gospodarczo-kulturowym za panowania Kazimierza Wielkiego, Polska jawiła się jako silne, zasobne i znaczące państwo w Europie.Zagrażały jej jednakże dwaj poważni wrogowie: nawisające od północy Państwo Krzyżackie, realizujące swój niemiecki “Drang nach Osten” i islamska potęga Turcji osmańskiej, przybliżająca się do południowych granic Polski.Gdy umarł, panujący po Kazimierzu Wielkim, jego siostrzeniec, król Węgier Ludwik Węgierski, królową została w 1384 r.jego najmłodsza, jedenastoletnia córka, Jadwiga (1384-99), po uprzednim zerwaniu zaręczyn z księciem Wilhelmem Habsburgiem, wymuszonym przez możnowładców małopolskich.W 1386 r.zaślubił ją wielki książę litewski Władysław II Jagiełło (1386-1434), po zawarciu rok wcześniej unii personalnej polsko-litewskiej w Krewie.W jej wyniku Jagiełło został zaraz po ślubie z Jadwigą koronowany na króla polskiego, przyjął chrzest i, opierając się na duchowieństwie polskim, wprowadził wiarę katolicką w całym księstwie litewskim.Próbował temu przeciwdziałać brat stryjeczny Jagiełły, Witold, prowadzący na Litwie samodzielną politykę.Lecz niepowodzenia w wojnie z Tatarami i Krzyżakami zmusiły go do współpracy z Koroną.Jadwiga zmarła w 1399 r.Krótko przed śmiercią ofiarowała swe klejnoty rodowe na odnowę Akademii Krakowskiej, nazwanej po renowacji Uniwersytetem Jagiellońskim.Powstała z ziem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego Unia Polski i Litwy stała się największym państwem w ówczesnej Europie.Zaś Jagiełło zaczął przygotowywać się do rozprawy z Zakonem Krzyżackim, panoszącym się nad Bałtykiem na zdobycznych terenach pruskich, polskich i litewskiej Żmudzi.Wojna z nim rozpoczęła się w 1409 r.Pierwsi uderzyli Krzyżacy, zajmując szereg polskich miast przygranicznych, w tym Bydgoszcz.W dniu 15 lipca 1410 r.doszło na polach pod Grunwaldem do wielkiej bitwy pomiędzy wojskami Zakonu, wspomaganymi przez Marchię Brandenburską cesarza niemieckiego Zygmunta Luksemburskiego i rycerstwo Zachodniej Europy, a połączonymi siłami polsko-litewskimi, wspartymi oddziałami ruskimi, czeskimi i tatarskimi
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
