[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Mnie zmogła choroba, kiedy nadszedł twój list.Zżarłamnie całego wszawica i trawi gorączka.Nakazałemwięc domownikom, aby po moim pogrzebie zanieśliten list do ciebie.A ty, jeżeli z innymi mędrcamiuznasz to za właściwe, ogłoś go; jeżeli jednak innegobędziesz zdania, nie ogłaszaj.Ja sam nie jestem z niegozadowolony.Fakty podane tam nie są pewne i nieutrzymuję; że znam prawdę.Zdobyłem pewną wiedzęo bogach, resztę trzeba przemyśleć.W tym, co piszę,jest wiele zagadek.Nękany chorobą nie dopuszczam dosiebie ani lekarzy, ani przyjaciół.Jeżeli ktoś przyjdziedo moich drzwi i pyta, jak się czuję, wysuwam palecprzez otwór w zamku i pokazuję, jak mię nęka choroba.I proszę, aby przyszedł nazajutrz na pogrzeb Ferekydesa.Tacy więc byli tak zwani Mędrcy, do których za-licza się czasem także tyrana Pizystrata.Teraz trzeba przejść do filozofów.Należy zacząćod filozofii jońskiej, której założycielem był, jak wspo-minaliśmy już, Tales, nauczyciel Anaksymandra. 74FILOZOFIA JOCSKAKSIGA DRUGAFizycy jońscySokrates i sokratycy 75Rozdział pierwszyAnaksymander611 546 p.n.e.Anaksymander, syn Praksjadesa, był Milezyjczy-kiem.Za pierwszą zasadę () i element ()uważał on to, co nieograniczone ( ), nieokreślając tego ani jako powietrze, ani jako wodę,ani jako coś innego.Twierdził następnie, że zmianompodlegają tylko części, całość zaś jest niezmienna.%7łe ziemia znajduje się w środku, w miejscu centralnymi ma kształt kuli.%7łe księżyc sam nie daje światła,ale świeci światłem, zapożyczonym od słońca.%7łe słońcenie jest mniejsze od ziemi i że jest najczystszym ogniem.Anaksymander pierwszy wynalazł też zegar słone-czny i umieścił go, jak stwierdza to Favorinus w Hi-storiach rozmaitych, w odpowiednim miejscu w Lacede-monie; zegar wskazywał przesilenia i zrównania dniaz nocą, a jego tarcza oznaczona była cyframi.Stworzyłteż pierwszą mapę świata z konturami lądu i morzaoraz pierwsze planetarium.Poglądy swoje wyłożył zwięzle w piśmie, któreniewątpliwie miał jeszcze w ręku Apollodor z Aten.W Kronice Apollodora czytamy, że w drugim rokupięćdziesiątej ósmej Olimpiady [547/6 p.n.e.] Ana-ksymander miał sześćdziesiąt cztery lata i że umarł 76niedługo potem, w okresie zaś panowania na Samostyrana Polikratesa był w sile wieku.Opowiadają, że dzieci śmiały się z jego śpiewu.Dowiedziawszy się o tym, miał powiedzieć: Trzebami zatem nauczyć się lepiej śpiewać, by zadowolićdzieci".Był jeszcze inny Anaksymander, także z Miletu,historyk piszący w dialekcie jońskim.Rozdział drugiAnaksymenesakme ok.r.546 p.n.e.Anaksymenes, syn Eurystratosa, Milezyjczyk, byłuczniem Anaksymandra.Niektóre zródła podają, żesłuchał też Parmenidesa.Za pierwszą zasadę uważałpowietrze i to, co nieograniczone ().Dowodził,że gwiazdy poruszają się dookoła ziemi, a nie schodząpod ziemię.Pisał w dialekcie jońskim, stylem prostymi niewyszukanym.Wedle informacji, którą znajdujemy u Apollodora,Anaksymenes żył w czasie zdobycia Sardes [546 p.n.e.],a umarł w czasie sześćdziesiątej trzeciej Olimpiady[528 525 p.n.e.].Było jeszcze dwóch innych pisarzy tego imienia,obaj rodem z Lampsaku: retor, który pisał o czynachAleksandra, i historyk, siostrzeniec poprzedniego.Filozof Anaksymenes jest też autorem dwóch listów,które przytaczamy: 77Anaksymenes do PitagorasaTales, syn Egzamiasza, umarł w starości, a śmierćjego spowodował nieszczęśliwy wypadek.Nocą jakzwykle, filozof wyszedł z domu w towarzystwie słu-żącej, aby obserwować gwiazdy.Zapatrzony w niebozapomniał, gdzie się znajduje, i wpadł do studni, nadktórej krawędzią nieopatrznie stanął.Tak to Mile-zyjczycy stracili swego astronoma.My, którzy jesteśmy jego uczniami, zachowajmypamięć o tym mężu i przekażmy ją naszym dzieciomi uczniom naszym.Z czcią wspominajmy jego słowa,a wszystkie nasze rozważania rozpoczynajmy od słówpoświęconych Tąlesowi.A oto drugi list:Anaksymenes do PitagorasaNajmądrzej postąpiłeś z nas wszystkich, przenoszącsię z Samos do Krotony.Tam żyjesz spokojnie, podczasgdy tutaj Eacydzi1 popełniają zbrodnię za zbrodniąi w Milecie wciąż rządzą tyrani.Wielkie niebezpie-czeństwo grozi nam też ze strony króla Medów2.Dotychczas je zażegnujemy, zgadzając się na płacenieharaczu.Ale zanosi się na to, że Jończycy powstanązbrojnie przeciw Medom w obronie wszystkich współ-plemieńców; jeśli zaś dojdzie do wojny, nie ma dla nasnadziei ocalenia.Gzy może Anaksymenes myślećo badaniu nieba, kiedy grozi mu śmierć lub niewola?Tymczasem Ty żyjesz otoczony szacunkiem miesz-kańców Krotony i innych Greków Italskich i zewsząd,nawet z Sycylii, zjeżdżają się do ciebie uczniowie.1Potomkowie Ajakesa, nieznanego skądinąd władcy Miletu.2Tj.króla perskiego Cyrusa. 78Rozdział trzeciAnaksagoras500 428 p.n.e.Anaksagoras, syn Hegezibulosa albo Eubulosa, po-chodził z Kladzomen.Był uczniem, Anaksymenesai pierwszym filozofem, który materii przydał rozum().Dzieło jego, napisane stylem pięknym i wznio-słym, tak się rozpoczyna: Wszystkie rzeczy byłyrazem pomieszane; aż doszedł rozum, który dopieronadał im porządek".Stąd
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
