[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dlatego też ciebie wybrałem i wziąłem na pomocnika, byś surową ręką ujął rządy nad moimi dobrami.Ciebie jedynego wśród ludzi oceniłem jako odpowiedniego na sprzymierzeńca i współpracownika, przy twojej pomocy zamierzałem uśmierzyć zamieszki, które miały nas ogarnąć.Teraz zaś - o próżne zamiary! O, nadzieje bez żadnych podstaw! Co za wielka niewdzięczność! Kopię w ziemi, szukając skarbu, a znajduję węgiel123.Nadzieje nie są próżne tylko wówczas, gdy ich jeszcze nie zniweczyły jakieś racje! Robimy źle przede wszystkim sobie, dotykając cuchnącej rośliny124, byliśmy przekonani, że ogień gasiliśmy oliwą125.19.Zamiast pociechy - nieszczęście, w miejsce sprzymierzeńca - wróg.Zamiast współpracownika - niszczyciel, którego pogłoski, jeśli jest w nich trochę prawdy, jawnie dopatrują się w tobie.szy list cesarza do niego.Botaneiates, obwołany cesarzem w Azji Mn.(7 I 1078), ruszył na Konstantynopol jako pretendent do tronu.Poparty przez ludność stolicy, zmusił Michała VII do abdykacji.Zdetronizowany Michał wstąpił do klasztoru Studios.Inna interpretacja listu i jego datowanie u H.Hungera i J.N.Lubarskiego.Por.Przedmowa, s.XVII i przyp.44, oraz Lubarskij, Michał Psełł.Licznost i tworczestwo, s.181-184.123 Szukam skarbu, a znajdują węgiel - przysłowie greckie.124 Cuchnąca roślina (gr.anagyros, łac.anagyris foetida) - roślina o odrażającym zapachu, który zdradza tego, kto ją dotknął.Przysłowie „Nie dotykaj ana-gyry!" odpowiada polskiemu „Nie rusz licha, niech śpi!"125 Aluzja do buntu Bardasa Sklerosa, uśmierzonego przy pomocy drugiego buntownika Bardasa Fokasa.Jak człowiek, który doznał z mej strony największych krzywd i naj-dokuczliwszych niepokojów, uzbroiłeś się, mówią, w akty zemsty prze-ciw mnie, z całym zapałem walczysz o to, żeby mnie usunąć z czcigodnej siedziby cesarskiej.Ależ nie tak! Nie! Nie, magistrze!126 Obyś nie dopuścił do siebie tej myśli! Niech zczezną twórcy tych historyjek i ci, którzy wymyślili te niedorzeczne brednie! Podli.Sieją kąkol127, z zawiści jedynie wymyślają nieprawdopodobne opisy rzeczy nie istniejących! Nie trzeba przywiązywać wagi do ich bezsensownych i absurdalnych słów, pisanych tylko po to, by zakłócić jedność naszych myśli! Chcą oni, nasi wrogowie, zniszczyć nasze zgodne działanie.Niechże wróg, cokolwiek znowu mówi, nie zatriumfuje nad nami! A ty, obyś nie przywodził sobie na pamięć wspomnienia złośliwości, znienawidzonej przez Boga i przekraczającej wszelkie wyobrażenie! Obyś nie okazał się tu niewdzięczny i niesprawiedliwy, ty, który nie masz nic do zarzucenia swoim dobroczyńcom! Nie spraw, by imię twoje było przekleństwem i żebyś stał się przykrym tematem rozmów i złym przykładem dla ludzi!"20.W tymże liście cesarz uczynił wzmiankę o Bogu, którego Fokas wziął na świadka w czasie składania budzących grozę przysiąg, wspomniał również, że Opatrzność, która codziennie przemierza ekumenę i wciąż czujnym okiem przygląda się wszystkim sprawom ziemskim, wymierza ludziom sprawiedliwą zapłatę za minione życie na ziemi, gdyż każdemu człowiekowi zapłaci, miarka w miarkę, za jego uczynki128, ta sama Opatrzność, która chwyta w sieci chodzących po krętych drogach i dzięki której rzeczy przypadkowe, puszczone na igraszę losu, zmieniają się w swoje przeciwieństwo.„Jeśli boisz się także Sądu Bożego, jeśli oczekujesz Boga jako Sędziego twych uczynków, zastanów się nad niepewnością spraw ziemskich! Niech mądra rada kieruje twoim przedsięwzięciem! Niech dojdzie do porozumienia, zanim nadejdą podstępne czyny, i niech rozsądek wyprzedzi knowania!Każdy postępek wpierw przynosi szkodę temu, kto go zamyślił w złejwierze"129KONIEC126 Por.ks.V, przyp.5.127 Ewangelia według św.Mateusza, 13, 25.128 Ewangelia wedlug św.Łukasza, 6, 38.129 Tu urywa się Kronika Psellosa.Adresat listu zasiadł niebawem na tronie jako Nikefor III Botaneiates (7 I 1078)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
