[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Potrzeby zostały zamieszczone tutaj wporządku zaproponowanym przez Masłowa, z wyjątkiem potrzeby samoaktualizacji,która w jego koncepcji może się[' rozwinąć dopiero, gdy zostaną zaspokojone potrzeby miłości."A.Kapłan, H.Lasswell, Power and Society, op.c/f., s.55-56.*** W.G.Runciman, RelałiveDeprwation, op.c/f., rozdz.3.Runciman nie traktuje ich jako wartości lubpotrzeb, ale jako[ warunki, dostępne ludziom w różnym stopniu, w związku z którymi doświadczająsatysfakcji lub deprywacji.IWartości oczekiwane przez wspólnotę są średnią wartością pozycji, co do którychjej członkowie żywią przekonanie, iż na nie zasłużyli.Wartość pozycji jestliczbą lub poziomem wartości aktualnie osiągniętych.Wartości oczekiwane odnosząsię zarówno do obecnych, jak i do przyszłych warunków.Ludzie zwykle oczekują,że zatrzymają to, co mają; zwykle również posiadają zestaw oczekiwań i żądań natemat tego, co w swoim przekonaniu powinni mieć w przyszłości, a co zwykleoznacza tyle samo lub więcej, niż mają obecnie.Ważne, by odnotować, iż wartościoczekiwane są definiowane w odniesieniu do uzasadnionych wartości pozycji, czylitego, na co w swoim przekonaniu ludzie zasłużyli, by otrzymać lub zachować, anie tylko co mają nieśmiałą nadzieję osiągnąć.Hoselitz i Willner dokonaliprecyzyjnego rozróżnienia między oczekiwaniami a aspiracjami:662T.R.GurrOczekiwania są manifestacją powszechnych norm ustalonych przez bezpośrednieStrona 574 Socjologia - Piotr Sztompka, Marek Kućśrodowisko społeczne i kulturowe.Bez względu na to, czy oczekiwania te sąwyrażone w ekonomicznych czy społecznych terminach, podstawą, na której siękształtują, jest przekonanie jednostki, co prawnie jej się należy.yródłem tegoprzekonania o prawomocności może być to, co mieli jej przodkowie, co samajednostka miała w przeszłości, co tradycja przypisuje jej i jej pozycji wrelacji do innych członków społeczeństwa.Z kolei aspiracje reprezentują to, cojednostka chciałaby mieć, ale nie uważa, że jej się to należy.Wartości osiągalne wspólnoty to średnia wartość pozycji jej członków,postrzeganych przez nich za możliwe do osiągnięcia, zdobycia lub utrzymania.Wartości osiągalne również mogą odnosić się do obecnych, jak i przyszłychwarunków.W odniesieniu do terazniejszości wartości osiągalne oznaczają to, cojednostki w rzeczywistości byty w stanie zdobyć lub czego dostarczało imśrodowisko: wartość pozycji.W odniesieniu do przyszłości wartości osiągalne sątym, w co ludzie wierzą, że dzięki własnej sprawności, umiejętnościom, kolegom iprzywódcom z biegiem czasu będą w stanie zachować lub osiągnąć: to ich wartościpotencjalne.Możliwe jest rozróżnienie między postrzeganymi a rzeczywistymiwartościami potencjalnymi: ludzkie zdolności osiągania wartości oczekiwanychmogą być w rzeczywistości większe lub mniejsze niż ich przekonanie o tym, jakiesą.Jednakże, postrzegane wartości potencjalne determinują obecne zachowania.Jest także prawdopodobne, że postrzegana wartość potencjalna ma znacznie większywpływ na to, jak ludzie szacują swoje możliwości, niż rzeczywista wartośćpozycji.Wartości pozycji osiągnięte przez grupę mogą być dość niskie w stosunkudo wartości oczekiwanych, ale postrzegana deprywacja i manifestacjaniezadowolenia będą niewielkie do tego stopnia, do jakiego możliwościpostrzegane są jako wysokie.Przeciwne relacje charakteryzują niektórespołeczeństwa prerewolucyjne: osiągnięte wartości pozycji wydają się relatywniewysokie w odniesieniu do wartości oczekiwanych, ale możliwości zwiększania sięlub nawet tylko utrzymania wartości pozycji są postrzegane jako malejące.[.]Dostępne sposoby działania, którymi ludzie posługują się w celu osiągnięcia lubutrzymania pożądanych wartości pozycji, to ich wartości - możliwości.Wyróżnićmożna trzy typy możliwości: osobiste (jednostkowe), społeczne i polityczne.Możliwości osobiste są jednostkowymi, dziedziczonymi i nabytymi zdolnościami dodziałań zwiększających wartości.Dziedziczone zdolności podlegają normalnejdystrybucji w większości zbiorowości, mają zatem mały związek z teorią przemocyzbiorowej.Jednakże techniczne umiejętności i ogólna wiedza nabywana w trakcieedukacji mogą znacząco podnieść kompetencje osobiste jednostki, szczególnie tezwiązane z poprawą jej materialnej pozycji wartości.Możliwości społeczne należyrozumieć jako normalne sposoby działania dostępne członkom zbiorowości,stosowane przez nich do działań bezpośrednio powiększających wartości.Społecznemożliwości osiągania wartości ekonomicznych obejmują liczbę i repertuaropłacalnych zawodów, swobodny dostęp do tych zawodów oraz dostępnośćekonomicznych zasobów służących do ich wynagradzania.Wartości uczestnictwa mogąbyć osiągane poprzez zrutynizowane kanały politycznej partycypacji i rekrutacjido elit politycznych; osiągnięcie wartości bezpieczeństwa jest w znacznp stopniufunkcją zdolności politycznego systemu do jednoczesnego ograniczaniaszczegółowej regulacji aktywności ludzkiej i utrzymania wewnętrznego porządku.Wartości interpersonalne mogą być zwiększane do takiego stopnia, w jakim życierodzinne i wspólnotowe wolne jest od zewnętrznych zakłóceń oraz w jakim istniejąogólnie akceptowane normy, na podstawie których status i szacunek w relacjachinterpersonalnych są ze sobą zgodne.Możliwości polityczne oznaczają normalnesposoby działań dostępne członkom zbiorowości, skłaniające innych do działańdostarczających im wartości satysfakcji.12 B.Hoselitz i A.Willner, Economic Dmielopment, Political Strategies, andAmerican Aid, [w:] M.A.Kapłan, Tk Reuolution in World Politics, New York 1962,s.363.Relatywna deprywacja a impuls przemocy663Możliwości polityczne odnoszą się do politycznych działań raczej jako do środkówniż celów; możliwości politycznej partycypacji jako cel sam w sobie są elementemmożliwości społecznych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
