[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pan gromi Plebana za nadużycia duchowieństwa, jego chciwość i rozpustę.Zauważa, że księża nie wykonują swoich obowiązków, nadużywają alkoholu, nakładają opłaty.Pleban wytyka Panu złe funkcjonowanie instytucji szlacheckich, zwłaszcza sądownictwa oraz przekupywanie posłów na sejm, brak troski o sprawy ojczyzny.Wójt zaś czuje się „straszno” w tej rozmowie dochodzi do wniosku, że duchowieństwo i szlachta porozumieją się, „a nam prostym zawsze nędza”, chłop bowiem ponosi największe ciężary na rzecz państwa, płaci podatki i narażony jest na rabunki żołnierskie, a nie posiada prawa obywatelskich.Utwór ten to krytyka sądownictwa, systemu obronnego, niedoli chłopów, ciężarów szlacheckich na rzecz kościoła.Narzekanie na władców, Senat i króla są pełne aluzji.PlebanŹle odprawia msze, na niej każdy robi co chce, brak wiary, nie zachęca ludzi do wiary, msze są nieregularne, spiera się z Panem, ale to chłopu jest źle.Jest tłusty, a powinien być ubogi, dba o pieniądze, pijaństwo, obżarstwo, próżniactwo, lenistwo, nie wypełnia obowiązków, niesprawiedliwyPanWykorzystuje chłopów, prywata przed ojczyznę, zabiega o urzędy, szlachta nie płaci daniny.Podejmuje nie słuszne i nie przemyślane decyzje.Jest przekupny i bierze łapówki - zaniedbuje obowiązki na sejmie.Jest obraz antagonizmów społecznych.Duchowieństwo walczące o władzę i bogactwo ze szlachtą.ANDRZEJ FRYCZ-MODRZEWSKI „ŁASKI, ALBO O KARZE ZA MĘŻOBÓJSTWO” ; „O POPRAWIE.”Modrzewski zastanawia się czy karać za mężobójstwo grzywną czy śmiercią.Za karą grzywny przemawiają następujące argumenty:- rodzina zmarłego uzyska finansową rekompensatę- skoro zginął jeden obywatel to drugi musi żyć by służyć RP i wynagrodzić swój błąd- należy mieć na względzie zasługi stanu szlacheckiegoKSIĘGA IIOpisana jest sytuacja gdy plebeusz i szlachcic pobili szlachcica, który zmarł.Plebeusz stracił głowę, a szlachcic nie zapłacił nic.Autor wyraża się z niechęcią o niesprawiedliwym prawie, ludzie nie mogą być szlachetni, szczęśliwi i spokojni.Każdy człowiek powinien być sądzony ze względu na winę.Żąda równouprawnienia wobec prawa i sądu.„ŻEŃCY” SZYMON SZYMONOWICObraz pracujących w polu żeńców.W trakcie pracy rozmawiają trzy osoby Oluchna, Pietrucha, Starosta.Oluchna i Pietrucha narzekają na ciężar pracy i okrucieństwo Starosty, który nahajką pogania pracujących.Pieśń będąca oskarżeniem, przekleństwem pod adresem Starosty.Jednak złorzeczy mu gdy ten jest daleko.Gdy ten nadchodzi to dziewczyna śpiewa pieśń pochlebną, życzliwą co chroni Pietruchę przed biciem.Przedstawienie konfliktu między Panem i chłopem, który jest całkowicie zależny, ubezwłasnowolniony, podległy Panu.Jedyną pociechą chłopów były żarty i pieśni.Życie na wsi przedstawione zostało bez upiększeń i poetyckiej dowolności.Jest to obraz okrutnych stosunków na wsi.Ukazują trud pracy w polu, dają obraz zwyczajów.Pokazują charakter „dyscypliny” i nadzorców.Utwór oskarża niesprawiedliwość ówczesnych stosunków społecznych i okrucieństwo pilnujących.OBYCZAJOWOŚĆ POLSKI XVI WIEKUWIEŚ I JEJ UROKIJAN KOCHANOWSKISą to fraszki Czarnoleskie w których poeta zawarł pochwałę spokojnego, szczęśliwego życia na wsi, gdzie zaistniały odpowiednie warunki do uprawiania twórczości poetyckiej, a czarnoleska lipa urosła do rangi symboli.„Na lipę”Poeta wyznał, że w jej dobroczynnym cieniu chronił się chętnie, tu bowiem nie dochodziły promienie słoneczne nawet w południe, w największy upał.Znajdował ukojenie w powiewie wiatru i śpiewie ptaków.Pochwała odpoczynku, wiejskiego życia.Fraszka o charakterze pochwalnym.Fraszka przedstawia idylliczną naturę arkadyjską, która dostarcza człowiekowi różnych pożytków, zaś życie zgodne z nią daje ludziom ukojenie, beztroskie bytowanie i szczęście.„Na dom w Czarnolesie”Charakterystyka podstawowych ideałów życiowych człowieka renesansu.Są to przede wszystkim czyste sumienie, zdrowie, życzliwość ludzka i skromność obyczajów.Dom ten jawi się jako arkadia spokoju i radości.„Pieśń świętojańska o sobótce”Utwór liryczny o charakterze sielankowym
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
