[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Stanis³aw Mro¿ek prezentuje w swoim dramacie groteskow¹ wizjê œwiata, pe³n¹ b³azenady, wyolbrzymienia, form karykaturalnych Wydarzenia, które prezentuje utwór, sk³adaj¹ siê na obraz, dziêki któremu "Tango" mo¿emy uznaæ za tragikomediê.By³a sobie rodzina.Najstarsi: Eugeniusz i Eugenia, rodzice: Stomil i Eleonora, ich syn Artur i jego narzeczona Ala (zreszt¹ kuzynka).Rodzina nieco dziwna: dziadkowie udaj¹ nastolatków, rodzice protestuj¹ przeciw jakimkolwiek konwencjom: stroju, zachowania, moralnoœci - po prostu zachowuj¹ siê jak "anty-rodzice".W ca³ym tym ba³aganie Artur - pragnie uporz¹dkowania œwiata.Buntuje siê przeciwko nowatorskim pomys³om rodziców, nie mo¿e znieœæ ich "m³odzieñczoœci" i braku zasad.Artur pragnie ³adu, odwo³uje siê do tradycji starych form, chce urz¹dziæ sobie mieszczañski œlub, nosi elegancki garnitur i przestrzega konwenansów.Mamy wiêc tak¿e typowy konflikt pokoleñ: syn przeciw rodzicom, tyle, ¿e zupe³nie odwrócony, bo rodzice reprezentuj¹ "szaleñcze nowoœci" a syn tradycjê i uporz¹dkowanie.Na scenê wkracza Edek - typ prymitywny, z innej klasy spo³ecznej (ni ch³op, ni proletariusz), kochanek matki.Artur ze swoim intelektualnym podejœciem do ¿ycia nie mo¿e nic zdzia³aæ.Po œmierci babci orientuje siê, ¿e dokona czegokolwiek tylko za pomoc¹ si³y.Chce wykorzystaæ bezmyœlnego Edka, lecz okazuje siê, ¿e Ala zdradzi³a go z Edkiem, a wiêc bohater pragnie zabiæ rywala.Niestety - Artur ginie, w³adza przypada têpemu Edkowi, który nad trupem bohatera odtañcowuje zwyciêskie tango z Eugeniuszem.A zatem o czym jest w³aœciwie tragikomiczne "Tango" ze swoj¹ groteskow¹ wizj¹ œwiata?O rewolucji.Jeœli konflikt rodzinny starzy - m³odzi zast¹pimy prawid³owoœci¹ historyczn¹ a rodzinê uznamy za spo³eczeñstwo, ujrzymy walkê o w³adzê, porewolucyjny chaos (pewnego zwyciêstwa - "rewolucji" dokonali ju¿ przecie¿ Stomil i Eleonora)."Tango" jest o rewolucji (protest rodziców przeciw konwencjom dziadków i zwyciêstwo).Rewolucja poci¹ga za sob¹ kontrrewolucjê - pragnienie ³adu Artura, próbê zamachu stanu przez wprowadzenie dawnych wartoœci.Zwyciê¿a zaœ si³a - totalitarny, bezmyœlny, Edek.I jest to œwietnym zobrazowaniem rewolucji spo³eczno-politycznych tego œwiata.O rewolucji obyczajowo-artystycznej.Na temat rewolucji spo³ecznej nak³ada siê wymiar obyczajowo-artystyczny.Tam rodzinê zrównaliœmy ze spo³eczeñstwem, tu nazwijmy sztukê - rewolucj¹.Formy, konwencje upadaj¹ - ich przeciwieñstwo staje siê znów form¹ do obalenia.Ju¿ samo odwrócenie ról w uk³adzie rodzinnym jest parodi¹ sztuki opartej o schemat rodziny i konfliktu pokoleñ, jest te¿ parodi¹ awangardy w sztuce, bo awangardê reprezentuj¹ tu rodzice Artura.Zwyciê¿a Edek - i jego têpota, a zatem zwyciê¿y te¿ tania, masowa sztuka (symbolem jej jest tu popularne tango).O kryzysie i upadku wartoœci - ca³y proces przemian: najpierw bunt rodziców, potem kontra Artura przeciw rodzicom a wreszcie zwyciêstwo Edka - to obraz rewolucji, która doprowadza do upadku wartoœci duchowych i do zwyciêstwa si³y prymitywnej, w³adzy materialnej.Artur poszukuje wartoœci - idei, która jeszcze siê nie zu¿y³a.Nie znajduje jej.Okazuje siê zreszt¹, ¿e i w jego przypadku idea podporz¹dkowania by³a du¿o mniejsz¹ ni¿ zwyk³a ludzka zazdroœæ i mi³oœæ, która spowodowa³a chêæ zabicia Edka.Fina³ dramatu i w tym sensie - rozpatrywania kryzysu wartoœci - jest pesymistyczny - zwyciê¿y³y bezmyœlnoœæ i si³a, kryzys wartoœci jeszcze siê powiêkszy³
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
